Casus yazılım, tanıtım, kişisel bilgi toplama veya onayınızı almadan bilgisayarınızın yapılandırmasını değiştirme gibi belirli davranışları gerçekleştiren yazılımlar için kullanılan genel bir terimdir. Aşağıdaki durumlarda bilgisayarınızda casus yazılım veya başka bir istenmeyen yazılım olabilir:
• Web'de olmadığınız zamanlarda bile açılan reklam pencereleri görüyorsunuz.
• Web tarayıcınızın ilk açtığı sayfa (giriş sayfanız) veya tarayıcınızın arama ayarları bilginiz dışında değişmiştir.
• Tarayıcınızda istemediğiniz yeni bir araç çubuğu fark ediyorsunuz ve bu araç çubuğundan kurtulmak zor oluyor.
• Bilgisayarınızın belirli görevleri tamamlaması normalden daha uzun sürüyor.
• Bilgisayarınız aniden daha çok kilitlenmeye başlıyor.
Casus yazılım genellikle, reklam pencereleri görüntüleyen yazılımla (reklam yazılımı denir) ya da kişisel veya önemli bilgileri izleyen yazılımla ilişkilendirilir. Bu, reklam sağlayan veya çevrimiçi etkinliklerinizi izleyen her yazılımın kötü olduğu anlamına gelmez. Örneğin, hedeflenen reklamları almayı kabul etmeniz "karşılığında" bir müzik hizmetine ücretsiz kaydolabilirsiniz. Koşullarını anladıktan ve kabul ettikten sonra, bunun adil bir anlaşma olduğuna karar verebilirsiniz. Ayrıca şirketin sizin için görüntüleyeceği reklamlara karar vermesi için çevrimiçi etkinliklerinizi izlemesine izin vermeyi de kabul edebilirsiniz.
Diğer istenmeyen yazılım çeşitleri bilgisayarınızda rahatsız edici değişiklikler yapabilir ve bilgisayarınızın yavaşlamasına veya kilitlenmesine neden olabilir. Bu programlar, Web tarayıcınızın giriş sayfasını veya arama sayfasını değiştirebilir ya da tarayıcınıza istemediğiniz veya gerek duymadığınız ek bileşenler ekleyebilir. Buna ek olarak bu programlar, ayarlarınızı daha önceki özgün değerlerine döndürmenizi de zorlaştırır. Bu tür istenmeyen programlara genellikle casus yazılım denir.
Tüm durumlardaki temel nokta, sizin veya bilgisayarınızı kullanan kişinin, yazılımın ne yapacağını anlayarak veya anlamadan yazılımı bilgisayarınıza yüklemeyi kabul etmiş olmasıdır.
Casus yazılımın veya diğer istenmeyen yazılımların sisteminize girebilmesinin çeşitli yolları vardır. Müzik veya video dosyası paylaşım programı gibi istediğiniz başka bir yazılımı yüklerken bu yazılımın da gizli olarak yüklenmesi, çok karşılaşılan bir hiledir. Bilgisayarınıza bir şeyler yüklerken, lisans anlaşması ve gizlilik bildirimi gibi bilgileri açığa çıkaran tüm belgeleri dikkatle okuyun. Bazen ilgili yazılım yüklemelerine eklenen istenmeyen yazılım belgede açıklanır, ancak lisans anlaşmasının veya gizlilik bildiriminin en sonunda görülebilir.
Casus Yazılım Belirtileri
Bilgisayarınız garip davranmaya başlarsa veya aşağıda listelenen belirtilerden birini sergilerse, bilgisayarınıza casus yazılım veya başka bir istenmeyen yazılım yüklenmiş olabilir.
• Sürekli olarak açılan reklam pencereleri görüyorum. Bazı istenmeyen yazılımlar, ziyaret ettiğiniz Web sitesiyle ilişkili olmayan çok fazla açılan reklam penceresi görüntüler. Bu reklamlar genellikle yetişkinlere yönelik olan veya sakıncalı bulabileceğiniz Web siteleri içindir. Bilgisayarınızı açtığınız anda, hatta Web'de tarama yapmazken açılan reklam pencereleri görüyorsanız, bilgisayarınızda casus yazılım veya başka bir istenmeyen yazılım olabilir.
• Ayarlarım değişmiş ve önceki değerlerine geri döndüremiyorum. Bazı istenmeyen yazılımlar giriş sayfanızın veya arama sayfanızın ayarlarını değiştirebilir. Bunun anlamı, Internet tarayıcınızı başlattığınızda açılan ilk sayfanın veya "ara" seçeneğini seçtiğinizde görüntülenen sayfanın tanımadığınız sayfalar olmasıdır. Bu ayarları düzenlemeyi bilseniz bile, bilgisayarınızı her yeniden başlatışınızda tekrar eski değerlerine döndüklerini görebilirsiniz.
• Web tarayıcım karşıdan yüklediğimi anımsamadığım ek bileşenler içeriyor. Casus yazılımlar ve diğer istenmeyen yazılımlar Web tarayıcınıza istemediğiniz veya gerek duymadığınız ek araç çubukları ekleyebilir. Bu araç çubuklarını kaldırmayı bilseniz bile, bilgisayarı her yeniden başlatışınızda yeniden görünebilirler.
• Bilgisayarım ağırlaşmış görünüyor. Casus yazılım ve diğer istenmeyen yazılımların etkin olacak şekilde tasarlanmış olmaları gerekmez. Bu programların etkinliklerinizi izlemek ve reklam dağıtmak için kullandığı kaynaklar bilgisayarınızı yavaşlatabilir ve yazılımdaki hatalar ise bilgisayarınızın çökmesine neden olabilir. Belirli bir programın aniden daha çok kilitlenmeye başladığını fark ederseniz veya bilgisayarınız normal görevlerini daha yavaş yapmaya başlarsa, makinenizde casus yazılım veya başka bir istenmeyen yazılım olabilir.
Çarş. Şub. 25, 2009 9:22 pm tarafından Admin
